Define Olabilecek Yerler; “DÜZ ARAZİLER”
İlgi dışında kalan bu düz araziler aslında define saklamak için seçilen bir başka önemli mekanlardır. Düz arazide define olduğunu anlamamız için öncelikle bizi buraya yönlendiren işaret var’mı ona dikkat ederiz. İşaret olmadan düz arazilerde gömü olmaz mantığı kesinlikle yanlıştır. Karşı tarafta duran bir dikili taşı hedef alarak hiç bir işaret koymadan düz araziye gömü saklandığı sıkça rastladığımız hadiseler arasındadır. Bu dikili taş olduğu kadar yaşlı ağaç, tek tepede olabilir. Gömen kişi hiç bir işaret koymadan hedef seçtiği nesneyi adımlayarak şifreyi kafasına yazar gider, burada önemli olan hedef seçtiği nesne ile araya koyduğu mesafedir. Bunu bilmek biraz zor olabilir hatta imkansızdır fakat şu var’ki düz araziler en çok define saklanan alanlar arasında önemli yer tutar. Yine düz arazilerde karşımıza çıkan çökme yığma gibi doğaya aykırı unsurlar definecilerin ilgilenmesi gereken önemli yerlerdir.
Bazı define gömü noktaları; araziler içinde bulunan dikili taşlar ve murçlu kayalar ile yön veren bazı hazine işaretleri vasıtasıyla bulunur. Her murç izi bir adımı verir. Dikili taş ise define altın variyete doğru yön veren yardımcı define işareti vazifesi görür.
Arazilerin o dönemde insanlarca kalabalık ve işlek olduğu yerleri seçen define saklayıcıları oldukça fazlaydı. Yani insanlara hazinelerini bekçi yaptırmışlardır. Tabi bu saklamayı da daha sonra gelir alırım düşüncesiyle kendisine özgü çeşitli işaretlemeler yapmışlardır. Eğer malı alamadan ölmüşse o mal orada kaldı ve bulunmayı beklemektedir.
Yine düz arazilerde dikili taşlar görülmektedir. Bu dikili taşların hepsinde olmasa da bazıları define saklaması için kullanılmış olabilir. Dikili taşların define ile arasında sadece mesafe bulunduğunu hatırlatalım. Örneğin arazinin düz olduğunu kabul edelim. Defineyi saklayan kişi dikili taşa sırtını verir ve kendi evine yada köyüne doğru veyahut bölgede bir çeşme varsa çeşmeye, kiliseye, camiye vb akılda kalacak bir mekana doğru belli bir adımlama yapar ve gömüsünü o noktaya gömer. Hiç bir işaret yapmadan sadece çevresindeki bir takım yapıları göz önünde bulundurur ve yaptığı saklamayı kafasına yazar gider. Burada dikkat edilecek husus arazide bir çökme olup olmadığıdır yada gömü yapılan yere gerektiğinden fazla toprak atılmış olur ve tümsek bir görüntü oluşabilir. Bu yerlerin araştırılıp bulunmasıdır. Bu yerlerde genelde yazın bitki yetişmez ve kışın kar yağdığında ilk önce o kısımlar erir. Bunun nedeni altından çıkan zehirli gazlar bitki yetişmesini engeller. Kış ayalarında da bu gazların sıcaklıklarından dolayı karların erken erimesine sebep olur.
Arazilerde özellikle kayalık olmayan topraklı arazilerde nadir görülen kayalık bölgeler en dikkat çeken yerlerdir. Defineyi saklayan kişilerde daha önceden bahsettiğimiz gibi bu yerleri bir risk olarak görür. O yüzden horasan dediğimiz harç ile kendi yapay kayasını ve işaretini yapar. Rum ve ermeni kültüründe sıkça rastladığımız bu durum define saklaması için olmazsa olmazdır. Roma dönemi ve öncesinde meftun ile birlikte yapılan gömülere saygıdan dolayı hiçbir zaman dokunulmamıştır. Ancak Bizanslılar dünya tarihinin en azılı soyguncularıydı. Bir takım işaretleme yöntemleriyle bu horasan dediğimiz yapay kayaları kullanarak yapmışlardır.
Definelerin saklama biçimlerinin bir standartı olmamakla birlikte yapılan işarete yada işaretlere göre yön, mesafe ve nokta veren işaretler şeklinde çeşitlilik gösterir. Özellikle mesafe veren işaretler o kültürde genelde ortak kullanılan rakam sistemini verir. Definecilikte mesafeleri çözebilmek için o kültüre ait sayısal rakam sistemleri iyi bilmek gerekir.
Arazide sık kullanılan bazı define işaretleri; el, ayak, ok işareti, çeşitli hayvan figürleri şeklinde sıralayabiliriz. Örneğin kaya üzerine murç izleri de define için yön vermektedir. Ancak bazı bölgelerde özellikle mermer kesimi yapılan bölgelerde taş ustaların taş almak için yaptığı kesimi yarıda bırakarak başka taşlara yöneldiği bilinmektedir. Böyle yerlerde boşa emek sarf etmemek gerekir. Yine de böyle bir yer denk gelirse murç adetine bakılır ve doğru yönü bulunarak adımlama yapılır. Yapay bir yer olup olmadığı kontrol edilir. Yapaylık olması durumunda o yeri taş ustası yapmamış demektir. Taş ustasının yaptığı yeri yön işareti olarak kullanmış define saklayıcıları olabileceğini de unutmayalım. Define saklama işi tamamen kurnazlık gerektiren bir iş olduğundan tüm ihtimalleri değerlendirmek gerekir. İşin doğrusu düşünmek ve çalışmak olmalıdır. Çünkü düşünülmeden yapılan her iş başarısızlıkla sonuçlanacaktır.